Φεγγαράκι Μου Λαμπρό...: ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Αναφέραμε στην προηγούμενη ανάρτηση ότι μέχρι να επικρετήσει η δημοτική υπήρξαν μεγάλες αναταραχές σχετικά με το ποια "γλώσσα" θα πρέπει να μιλάμε. Τόσο μεγάλες που έφτασαν να αριθμούν ακόμα και νεκρούς (!!) αλλά και πολλούς τραυματίες και συλληφθέντες!

Αλλά ας δούμε από την αρχή όλα τα γεγονότα. Είπαμε ότι η γλώσσα που επικράτησε μετά την Τουρκοκρατία ήταν η καθαρεύουσα και κάπως έτσι πορεύτηκε η Ελλάδα για περίπου 150 χρόνια. Αλλιώς μιλούσαν μεταξύ τους και αλλιώς διάβαζαν στα βιβλία και μιλούσαν σε επίσημες συγκεντρώσεις.

Κατά καιρούς και ενώ όλο και περισσότεροι λόγιοι υποστήριζαν την απλοποίηση της γλώσσας και αντικατάσταση της καθαρεύουσας με τη δημοτική, ξεσπούσαν διάφορα επεισόδια στους δρόμους της Αθήνας για την ελληνική γλώσσα. Κάπου εκεί στα 1901 είναι όταν ο συγγραφέας Αλέξανδρος Πάλλης, αποδίδει στη γνήσια γλώσσα του ελληνικού Λαού, το Ευαγγέλιο, τις τέσσερις αφηγήσεις των Ευαγγελιστών της Αγίας Γραφής, που τις ονόμασε «Η Νέα Διαθήκη κατά το Βατικανό Χειρόγραφο» (εκδόθηκαν από την εφημερίδα "Ακρόπολη" σε συνέχειες) και εκδόθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1901 με έξοδα της βσίλισσας Όλγας. Επίσης ο Πάλλης βοήθησε οικονομικά όσους συγγραφείς ήταν υπέρ της δημοτικής γλώσσας.

Αλέξανδρος Πάλλης, ο "χρηματοδότης" της δημοτικής.

Ο ιδρυτής και διευθυντής της εφημερίδας "Ακρόπολη" Βλάσης Γαβριηλίδης, φυσιογνωμία προοδευτική, έκρινε ότι «θεάρεστον έργον είναι» να φθάσει σε κάθε ελληνικό σπίτι και να «γίνει απολύτως αντιληπτόν» από κάθε Ορθόδοξο Έλληνα το Ευαγγέλιο.

Αλλά αυτό ήταν και το τελειωτικό χτύπημα για τη γλώσσα. Συγκεκριμένα αντέδρασαν οι αρχαϊστές και έγινε μεγάλο "μπάχαλο".

Οι υποστηρικτές της καθαρεύουσας αποκαλούν τους δημοτικιστές χλευαστικά «μαλλιαρούς» και τους κατηγορούν ως προδότες και ότι ενεργούν κατόπιν σλαβικού σχεδίου, που αποσκοπεί να προκαλέσει διχόνοιες στον Ελληνισμό. Το περίεργο (σε σχέση μάλιστα με τη σημερινή ζωή) είναι ότι κατά της δημοτικής ήταν και οι φοιτητές (!!) και με την παρακίνηση καθηγητών τους άρχισαν να διαμαρτύρονται. Ζήτησαν τη διακοπή των συνεχειών από την εφημερίδα αλλά δεν έμειναν μόνο εκεί αφού μέρα με τη μέρα όλο και περισσότεροι αντιδρούσαν.

Τελικά, στις 7 Νοεμβρίου μια ογκώδης και οχλοκρατική συγκέντρωση στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, την οποία συγκάλεσαν αυτόκλητοι «γλωσσαμύντορες» και πολιτικάντηδες της ομάδας Δηλιγιάννη, κατέληξε σε φονικό. Οι χωροφύλακες, χάνοντας τον έλεγχο της κατάστασης πυροβόλησαν και μέσα στο πλήθος με τον τραγικό απολογισμό να είναι οκτώ έως έντεκα, σύμφωνα με διάφορες πηγές, νεκροί. Επίσης, υπήρξαν 70 τραυματίες και 22 συλληφθέντες, οι οποίοι παρέμειναν στα κρατητήρια των στάβλων της Χωροφυλακής τρία εικοσιτετράωρα.

Οι παραπάνω φοιτητικές αντιδράσεις έμειναν στην ιστορία με το όνομα "Ευαγγελικά" και οδήγησαν στην παραίτηση της κυβερνήσεως Θεοτόκη...

Τελικά η Ακρόπολη αναγκάζεται να αποσύρει τις συνέχεις των Ευαγγελίων δηλώνοντας όμως ότι παραμένει υπέρμαχος της μετάφρασης του Ευαγγελίου.

Ανάλογες αντιδράσεις προκάλεσε δύο χρόνια μετά, η μετάφραση της "Ορέστειας" του Αισχύλου από τον Γεώργιο Σωτηριάδη, ενός «ευρυμαθούς ελληνιστού και διαπρεπούς αρχαιολόγου». Τον Νοέμβριο του 1903, φοιτητές, υποκινημένοι και αυτή τη φορά από τον καθηγητή τους Γεώργιο Μιστριώτη, διαδήλωσαν απαιτώντας να μην γίνει η παράσταση. Οι διαδηλώσεις κατέληξαν σε αιματηρά επεισόδια με έναν, ή κατά άλλες πηγές δύο, νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Τα θλιβερά αυτά επεισόδια έμειναν στην Ιστορία ως «Ορεστειακά».

...Η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου, το 1964, παραχώρησε την ελευθερία στους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιούν όποια από τις δυο γλώσσες ήθελαν, ενώ γινόταν η διδασκαλία και των δύο. Τελικά η καθαρεύουσα θα παραμείνει μέχρι το 1977, όταν όλα τα δημόσια έγγραφα στην Ελλάδα θα συντάσσονται πλέον στη Δημοτική, με απόφαση του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μεγάλη βοήθεια προς αυτό έδωσε και η έκδοση της νεοελληνικής γραμματικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη...